یادگیریِ گفت‌وگو در عمل زیر نظر تسهیلگرانِ گفت‌وگوهای جمعی؛ خدمتی تازه از مؤسسۀ راه بی‌پایان گفت‌وگو
با شرکت در کارگاه‌های «هنر گفت‌وگو»، شرکت‌کنندگان می‌آموزند که تفاوت ارتباط‌های گفت‌وگویی، مناظره‌ای و … چیست. ما این ارتباط‌ها را تحت عنوان «حالات ارتباطی» در کارگاه ارائه می‌دهیم و به بررسی هفت حالت ارتباطی، تمایزها، کاربردها و … می‌پردازیم و تمرین‌هایی در این زمینه ارائه می‌دهیم. همچنین، گفت‌وگو را به عنوان «ممارست» معرفی می‌کنیم؛ شرکت‌کنندگان با معنا و مفهوم ممارست‌های گوش دادن، احترام، یافتن صدای خود، تعلیق افکار و احساسات و قضاوت‌ها آشنا می‌شوند و تمرین‌هایی در روزهای حضورشان در کارگاه و در فواصل بین این روزها انجام می‌دهند تا ممارست‌ها بیشتر به جانشان بنشیند. اما آیا راه دیگری غیر از شرکت در کارگاه هست که این آموزه‌ها را بتوان با هزینۀ کمتر و فواصل زمانی متفاوتی آموخت و تمرین کرد؟
چرا طرح گفت‌وگوهای جمعی را به اجرا رساندیم؟
شرکت در کارگاه‌ها افراد را با الگوهای ذهنی‌شان آشنا می‌کند و دنیای جدیدی از مفاهیم و ممارست‌ها را به روی آن‌ها می‌گشاید. ما در ابتدای کارگاه هنر گفت‌وگو از شرکت‌کنندگان دربارۀ علت حضور و تصورات و انتظاراتی که از کارگاه دارند، پرسش‌هایی مطرح می‌کنیم. در پایان نیز با پرسش‌هایی نظرشان را دربارۀ تجربه بودن در کارگاه، تغییر و تحولاتی که در نگرش آنان ایجاد شده و میزان براورده شدن انتظاراتشان، جویا می‌شویم. اغلب افراد با رضایت و حال خوش و دست پر کارگاه را ترک می‌کنند، و این امر برای ما بسیار رضایت‌بخش است. اما متوجه شدیم که بعضی از شرکت‌کنندگان تمایل دارند ممارست بیشتری بعد از شرکت در کارگاه داشته باشند.
بنابراین، ما در مؤسسۀ راه بی‌پایان گفت‌گو برای پاسخ به این نیاز، گفت‌وگوهای جمعی تحت نظر تسهیلگران گفت‌وگو را طراحی کردیم.
و طرحی نو در انداختیم؛ از طراحی تا اجرای طرحِ دربارۀ گفت‌وگوی جمعی
بهار ۱۴۰۲ سفرمان را آغاز کردیم، گاه مردد، گاه مطمئن. می‌دانستیم که قدم در مسیر ناهموار و پاکوب‌نشده‌ای می‌گذاریم که باید راه را با پیمودن بسازیم. پس تصمیم گرفتیم که شیفتگان ساختن راه و شیفتگان گفت‌وگو را به هم‌سفری دعوت کنیم. با یاران گفت‌وگو قریب به ده ماه همسفر بودیم. با هدایت و حمایت تیم مؤسسه و همراهی و همکاری تسهیلگران، در نهایت، مسیر یادگیریِ گفت‌وگو در عمل در جلسات «گفت‌وگوی جمعی» تحت نظر تسهیلگران آموزش‌دیده هموار شد.
آنچه در این مسیر دربارۀ تسهیلگری گفت‌وگوی جمعی آموختیم
در مقام تسهیلگر آموختیم که در جلسۀ گفت‌وگوی جمعی چگونه همراهِ شرکت‌کنندگان فضایی امن فراهم کنیم تا با هم بتوانیم احساسات، افکار و تجربیاتمان را به اشتراک بگذاریم و به درک و معنای مشترکی برسیم. یادگرفتیم چگونه فرایندها و پویایی‌های حاکم بر جلسه را ناظر باشیم، از گوش دادن، احترام و تعلیق افکار و احساسات و … مراقبت کنیم تا به هنگام با هم صحبت کردن، با هم اندیشیدن رخ دهد.
شرکت‌کنندگان در جلسات با کمک تسهیلگران، یادگیری گفت‌وگو ر ا فراتر از آنچه در کارگاه‌های هنر گفت‌وگو آموخته بودند، تجربه کردند و طعمی متفاوت از گفت‌وگو را چشیدند. ما طبق مطالعاتمان به این نتیجه رسیده بودیم که علاوه بر مطالعۀ کتاب‌ها و مقالات و شرکت در کارگاه‌ها، آنچه کمک می‌کند تا افراد گفت‌وگو را عمیق‌تر نهادینه کنند و در زندگی روزمره به کار گیرند، خود گفت‌وگوست؛ تمرین و تجربۀ گفت‌وگو با گفت‌وگو کردن در جمع دربارۀ موضوعی مشخص و، سپس، بررسی جلسه به کمک تسهیلگر برای پاسخ به این سؤال که آیا واقعا گفت‌وگو اتفاق افتاد؟
آنچه در مدت ده ماه یادگیریِ گفت‌وگو در عمل گذشت
طی ده ما و ده جلسۀ یادگیری، تسهیلگران آموزش‌دیده، چندین گفت‌وگوی جمعی در شهرهای تهران، اهواز، قم و شیراز برگزار کردند. در مدت برگزاری این جلسات، ما همراه تسهیلگران دور هم جمع می‌شدیم و مسیری را که پشت سر گذاشته بودیم، بازنگری می‌کردیم.
در پایان این دورۀ ده ماهه، به کمک آنچه در مسیر با هم یادگرفته و تجربه کرده بودیم، این طرح را پخته‌تر کردیم و بازخوردهای شرکت کنندگان را جویا شدیم. استقبال از طرح رضایت‌بخش بود، به‌طوری که همچنان جلسات گفت‌گوی جمعی ادامه دارند.
در پایان این سفر ما همسفری‌مان را جشن گرفتیم و اکنون می‌توانیم با افتخار اعلام کنیم که می‌توانیم با اطمینان از علاقه‌مندان به یادگیری چگونگی تسهیلگری جلسات گفت‌وگوی جمعی و تجربۀ یادگیریِ گفت‌وگو در عمل دعوت کنیم که این سفر را در کنار تیم مؤسسه و با تکیه به تجربه و دانش و تخصص تسهیلگران مؤسسۀ راه بی‌پایان گفت‌وگو تجربه کنند.
اگر شما هم تمایل دارید که در دورۀ آموزشی تسهیلگری گفت‌وگو شرکت کنید، یا اگر تمایل دارید در جلسات گفت‌وگوی جمعی تحت نظر تسهیلگران گفت‌وگو را تجربه کنید، لطفاً فرم زیر را پر کنید.